„Dwie mnie Matki-Ojczyzny wyuczyły mowy -

W warkocz krwisty plecionej jagodami ros -

Bym się sercem przełamał bólem w dwie połowy -

By serce rozdwojone płakało jak głos...”

Tym lirycznym wyznaniem poety wychowanego na Wołyniu, Zygmunta Jana Rumla, rozpoczęła się 24 września 2021 roku uroczystość odsłonięcia muralu w Regionalnym Centrum Edukacji Zawodowej w Lubartowie, upamiętniającego losy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Ceremonia była uwieńczeniem projektu realizowanego we współpracy ze Stowarzyszeniem „Sąsiedzi”. Mural poświęcony 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej powstał dzięki finansowaniu Ministerstwa Obrony Narodowej, które w 22 rocznicę wejścia Polski do NATO ogłosiło konkurs dotacyjny dla organizacji pozarządowych pod hasłem "MUR, ALE HISTORIA WOJSKA POLSKIEGO". Namalowały go lubartowskie plastyczki, Małgorzata Wronowska i Edyta Weremczuk.

Data odsłonięcia muralu nie została wybrana przypadkowo. Dokładnie 24 września 2021 roku obchodziliśmy 51 rocznica śmierci pułkownika Kazimierza Bąbińskiego ps. Luboń - komendanta Okręgu Armii Krajowej "Wołyń", twórcy i pierwszego dowódcy 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej, żołnierza I Brygady Legionów, uczestnika wojny polsko - bolszewickiej oraz kampanii wrześniowej. 

Na uroczystości zebrała się społeczność szkolna, a także zaproszeni goście: przedstawicieli społeczności lokalnej, kombatanci, władze państwowe, władze Powiatu Lubartowskiego, przedstawiciele realizatorów projektu. W uroczystościach brali udział m.in.:

1. Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Jan Kanthak,
2. Szef Sztabu IV Skrzydła Lotnictwa Szkolnego z Dęblina płk dr inż. Jarosław Rosiński,
3. Dowódca Batalionu Logistycznego 19 Lubelskiej Brygady Zmechanizowanej im. gen. dyw. Franciszka Kleeberga- ppłk Marek Krzemiński,
4. Przedstawiciel Departamentu Edukacji, Kultury i Dziedzictwa Ministerstwa Obrony Narodowej - kpt .Cezary Wachulak,
5.  Dowódca (dwieście piętnastej) 215 kompanii lekkiej piechoty 2 Lubelskiej Brygady Obrony Terytorialnej im. mjr. Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora” - kpt. Grzegorz Żak i płk Jacek Otręba w imieniu dowódcy płk Tadeusza Nastarowicza,
6. Dyrektor Wydziału Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Kuratorium Oświaty w Lublinie Pani Elżbieta Denejko,
7. Doradca ds. społecznych Ministra Edukacji i Nauki Pan Grzegorz Kuna,
8. Proboszcz Parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Lubartowie, ks. kanonika Andrzej Sarna - wicedziekan dekanatu lubartowskiego,
9. Ks. ppłk Bogdan Augustyniak, 
10. Starosta Lubartowski Pani Ewa Zybała,
11. Członek Zarządu Powiatu Lubartowskiego Pan Jarosław Budka
12. Burmistrz Miasta Lubartów Pan Krzysztof Paśnik- absolwent naszej szkoły,
13. Zastępca Burmistrza Miasta Lubartów Pan Tadeusz Małyska- absolwent naszej szkoły,
14. Burmistrz Miasta Ostrów Lubelski Pan Józef Gruszczyk,
15. Prezes Okręgu Wołyńskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Pan Andrzej Mazurek,
16. Historyk, komendant Lubelskiej Wojewódzkiej Komendy Ochotniczych Hufców Pracy Pan dr Piotr Gawryszczak,
17. Dyrektorzy szkół i placówek kulturalno- oświatowych oraz Dyrektor Muzeum Regionalnego w Lubartowie Pani dr Ewa Sędzimierz, 
18. Prezes Banku Spółdzielczego Pan Zbigniew Kosik- absolwent naszej szkoły
19. Lubelskie Środowisko Żołnierzy 27 WDP AK- wiceprezes Mariusz Stefański wraz z członkami Zarządu: Pani Jadwiga Kirylak,
20. Koło Historyczne AK Firlej Pani Anna Jezior, panowie Jan Jezior, Grzegorz Madejski, Tomasz Szymczak- absolwent naszej szkoły,
21. Przedstawiciele Rodzin Wołyńskich pani Alicja Chojecka, pan Grzegorz Fijałka, 
22. Syn ostatniego Żołnierza Wyklętego Józefa Franczaka ps. ”Laluś” Pan Marek Franczak,
23. Siostrzeniec ppor. Tadeusza Radwańskiego ps. „Kostek” żołnierza NSZ, Pan Waldemar Wroński,
24. Lubelska Grupa Historyczna im. Żołnierzy Wyklętych 1944-1982: pani Ewa Dudziak, pan Piotr Lipiński,
25. Panie Edyta Weremczuk i Małgorzata Wronowska -panie plastyczki, które wykonały nasz mural,
26. Przewodnicząca Rady Rodziców w RCEZ Pani Katarzyna Jesionek,
27. Nauczyciele, młodzież, absolwenci, mieszkańcy Lubartowa i Powiatu Lubartowskiego, miłośnicy historii, media.

Pierwsza część uroczystości poświęcona była przybliżeniu okoliczności powstania muralu. Opowiedział o nich Prezes Stowarzyszenia „Sąsiedzi” Pan Sławomir Dudziak, natomiast Dyrektor Regionalnego Centrum Edukacji Zawodowej w Lubartowie Pani Dorota Bułgajewska-Muzyka przybliżyła zebranym historię dwóch archiwalnych fotografii, na podstawie których powstał nasz mural. Następnie zgromadzeni goście mieli okazję poznać ciekawostki z historii RCEZ oraz obejrzeć prezentację ilustrującą funkcjonowanie szkoły na przestrzeni lat. Mogliśmy też wysłuchać wykładu na temat historii 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, wygłoszonego przez Pana dra Piotra Gawryszczaka. Nie zabrakło również lirycznej refleksji, złożonej z poezji i wspomnień o 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, jaką zaprezentowali uczniowie naszej szkoły. Głos zabrali również zaproszeni goście. Wszyscy podkreślali, jak ważna jest pamięć o historii oraz możliwość jej przekazywania kolejnym pokoleniom. Następnie wszyscy, w asyście pocztów sztandarowych, przeszli pod mural, gdzie nastąpiło przecięcie wstęgi, a tym samym symboliczne uroczyste odsłonięcie. Aktu tego dokonali nasi goście, którzy zechcieli swoją obecnością uświetnić uroczystość. Ks. ppłk Bogdan Augustyniak poświęcił odsłonięty mural. Po zakończeniu części oficjalnej był też czas na wymianę wrażeń w nieco swobodniejszej atmosferze przy wspólnym obiedzie. Młodzież zaś miała okazję spróbować prawdziwej wojskowej grochówki. 

Prymas Polski Kardynał Stefan Wyszyński stwierdził, iż „Szkoła musi być narodowa! Szkoła musi dać młodzieży miłość do ojczyzny, do kultury rodzinnej i narodowej…” Właśnie takie wartości chcemy przekazywać poprzez mural, który powstał na ścianie naszej szkoły. Łączy on w sobie wymiar estetyczny z wymiarem edukacyjnym, będąc nadzwyczajną lekcją historii. Jest to pierwszy w Lubartowie mural o tematyce historycznej i patriotycznej, więc tym bardziej dumni jesteśmy, że powstał on właśnie na terenie naszej szkoły. Cieszymy się, że mural wykonany na ścianie budynku naszej szkoły będzie przez długie lata przypominał nam o chwalebnej historii i czynach 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, będzie cieszył oczy nasze i kolejnych roczników uczniów, będzie przypominał o wartościach takich jak: honor, bohaterstwo, wiara, oddanie Ojczyźnie.

Katarzyna Syta-Wasak