Zbilżające się wakacje to z jednej strony czas wypoczynku i wytchnienia od obowiązków szkolnych, z drugiej zaś dla niektórych uczniów może być to czas wymykania się spod kontroli dorosłych, okres przeżywania ekscytujących doświadczeń, a niekiedy niestety, także podejmowania ryzykownych zachowań. Warto pochylić się nad problemem, a także przypomnieć strategie postępowania możliwe do realizacji ze strony szkoły. Większość swego dnia młodzież spędza w szkole, dlatego dzieło jego wychowania i kształtowania charakteru spoczywa w równej mierze na rodzicach i nauczycielach. Stąd też ważne jest, byśmy wszyscy – rodzice i nauczyciele – potrafili rozpoznawać symptomy świadczące o zagrożeniu ucznia zachowaniem ryzykownym oraz umieli wspólnie podjąć działania interwencyjne.
W ramach realizacji Programu Wychowawczo-Profilaktycznego naszej szkoły z tematyki: „Profilaktyka zachowań ryzykownych młodzieży” w szkole odbyły się profilaktyczne spotkania uczniów z kuratorami Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej oraz zebrania rodziców Technikum Zawodowego i Branżowej Szkoły I Stopnia nr 1 z psychologiem w ramach współpracy z Katolickim Stowarzyszeniem Pomocy Osobom Potrzebującym „AGAPE w Lublinie. Została przybliżona tematyka zachowań ryzykownych jako działań zwiększających prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych psychologicznych, społecznych i zdrowotnych konsekwencji. Do najczęściej pojawiających się zachowań ryzykownych zalicza się: palenie tytoniu; używanie alkoholu; używanie innych środków psychoaktywnych (narkotyków, środków wziewnych, leków);wczesną aktywność seksualną; zachowania agresywne samookaleczenia, hazard i zachowania przestępcze. Zachowania ryzykowne mają znaczenie rozwojowe. Są one sposobami na załatwienie ważnych spraw życiowych, których młodzi ludzie nie mogą lub nie potrafią załatwić inaczej. Pełnią one określone funkcje w życiu młodego człowieka, umożliwiają: zaspokojenie najważniejszych potrzeb psychologicznych (miłości, akceptacji, uznania, bezpieczeństwa, przynależności); realizację ważnych celów rozwojowych (np. określenie własnej tożsamości, uzyskanie niezależności od dorosłych); radzenie sobie z przeżywanymi trudnościami życiowymi (redukcja lęku i frustracji). Zachowania problemowe są więc nieprawidłowymi sposobami radzenia sobie z otaczającą rzeczywistością.
Wspólnie z rodzicami omówiliśmy przyczyny i skutki podejmowania zachowań ryzykownych przez młodzież, czynniki ryzyka i czynniki chroniące, rodzinne uwarunkowania zachowań ryzykownych oraz staraliśmy się odpowiedzieć na pytanie jakie zachowania i postawy młodzieży mogą wzbudzać niepokój. W podsumowaniu zwrócono uwagę na konieczność i trudność rozmowy z dzieckiem w razie wystąpienia zachowań ryzykownych – jak się do niej przygotować, podano informacje o pomocy specjalistycznej oraz przedstawiono propozycję szkolenia dla rodziców pt. „Dziecko w kryzysie jak rozpoznać, jak wesprzeć?". Po zebraniu ogólnym prowadziliśmy poradnictwo indywidualne dla osób zainteresowanych.
Dziękuję za udział w spotkaniu.
Elżbieta Rola-pedagog